De Technische Belegger • Jaargang 22 • Nr 9 • 29 augustus 2016

Het was vrijdag een mooie dag op de grafieken, maar de werkelijkheid was anders. Het was net na het sluiten van de beurs in Amsterdam toen de onzekerheid weer toesloeg. New York eindigde de dag in de min na eerst een duidelijke euforie getoond te hebben. Het was Yellen, die opnieuw twijfel en onzekerheid in de markt gooide. In 2015 ontvouwde zij haar plan voor het jaar 2016. Er zouden 4 renteverhogingen komen. Ieder kwartaal een. Zij begon met een verhoging van 0,25%. Het was een plan voor een geheel jaar en daarmede noemen wij dat tegenwoordig een langere termijn planning. Maar al bij het eerste (achteraf bezien) flut evenement trok zij haar keutel in. En dat herhaalde zich. Afgelopen vrijdag dacht men dat zij zich nu dan toch eindelijk aan haar plan ging houden maar opnieuw zaaide zij onzekerheid. En niets is zo erg als onzekerheid als men het heeft over financiële markten. Uiteraard is het zo dat men pas achteraf kan vaststellen of een evenement belangrijk is. Maar een krachtig beleid, gebaseerd op de langere termijn gaat uit van het lange termijn plan en laat zich niet afschrikken door de waan van de dag ook al lijkt deze waan belangrijk als men een besluit moet nemen. Yellen houdt de markten in onzekerheid. Zij toont zich geen krachtig leider en als zij niet doortastender wordt dan gaan de markten het nog lang moeilijk krijgen. In Europa consolideren de markten al sinds april. In Amerika zijn er nog iets later enkele toppen gezet. De DAX en de Nikkei liggen nog onder de eindstand van het vorige jaar. De AEX ligt er met 17 punten iets boven. De S&P500 en de DJIA deden het nog het beste maar hun resultaten lijden ook onder het zwakke Yellen bewind, want de $ is ondertussen gezakt. Wij zullen ons hieronder vooral richten op de S&P500 want voor wat de financiële markten betreft komt alle zegen uit Amerika ook al is deze dit jaar wat behoudend.

MSCI Wereld Index op weekbasis (fig. 1)

De MSCI wereld index (op weekbasis) in figuur 1 is een brede globale index van de aandelenmarkten uit de ontwikkelde landen. Het is de breedste index die wij kennen. De top werd bereikt op 22 mei vorig jaar. Sindsdien is het hommeles. Een dieptepunt werd bereikt op 12 februari van dit jaar en daaropvolgend is er een Kop/Schouder patoon gevormd. Dit patroon is af. Maar vaak komt er, nadat de neklijnSteun of weerstandsniveau onder andere in een Kop & Schouder patroon. De neklijn verbindt de toppen of bodems van het patroon afhankelijk van het feit of het een top- of bodemformatie is. Copyright Vladeracken is doorschreden, een Pull BackEen koerspatroon dat kan ontstaan na een koersuitbraak. Koersen hebben vaak de neiging om terug te keren naar het punt van uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken en pas daarna wordt de trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken begonnen die in eerste instantie door de uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken werd ingezet. Copyright Vladeracken. Deze is er nog niet, maar wij verwachten hem wel. Normaliter brengt hij het koersniveau terug naar de neklijnSteun of weerstandsniveau onder andere in een Kop & Schouder patroon. De neklijn verbindt de toppen of bodems van het patroon afhankelijk van het feit of het een top- of bodemformatie is. Copyright Vladeracken. Als dat ditmaal zou gebeuren dan schatten wij hem nu te komen tot 1.695 maar dat is helemaal niet zeker. De neklijnSteun of weerstandsniveau onder andere in een Kop & Schouder patroon. De neklijn verbindt de toppen of bodems van het patroon afhankelijk van het feit of het een top- of bodemformatie is. Copyright Vladeracken daalt en dus komt hij iedere dag een beetje lager te liggen. 1.675 lijkt daarom ook een betere schatting. Dit zou betekenen, dat de MSCI erop wijst, dat de reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken die op dit moment aan de gang is, nog niet is afgelopen. Wij komen daar hieronder nog op terug. Onder in de figuur ziet u een studie gebased op de Average True Range. Als de rode lijn boven de zwarte ligt is er sprake van relatief grote – in dit geval wekelijkse – uitslagen op en neer. Dat is doorgaans een teken, dat een markt in paniek is. Het valt dan veelal samen met een proces van bodemvorming. Als hij eronder ligt dan heeft de markt het ergste gehad en is de markt positief. De volatiliteitDe beweeglijkheid van prijzen. Copyright Vladeracken neemt dan af. Op 17 juli en 28 augustus 2015 (zie bij de pijltjes) ging de rode door de zwarte naar boven. De markt ging op dat moment door een heftige fase heen, maar tikte daarbij wel een, achteraf bezien, belangrijke bodemDieptepunt in de koersontwikkeling. Men onderscheidt onder andere de dubbele, de triple, de broadening, de V en de extended bodem. Eén van de manieren om de aanwezigheid van een bodem vast te stellen is de volgende regel: iedere koers welke voorafgegaan wordt door drie hogere en gevolgd wordt door twee hogere slotkoersen, kan beschouwd worden als een bodem. Copyright Vladeracken aan. Op 10 juni 2016, brak hij opnieuw door maar nu naar beneden. Even fluctueerde hij maar op 8 juli 2016 was het dan definitief zover. De markt brak een week later door de neklijnSteun of weerstandsniveau onder andere in een Kop & Schouder patroon. De neklijn verbindt de toppen of bodems van het patroon afhankelijk van het feit of het een top- of bodemformatie is. Copyright Vladeracken omhoog (zie bij pijltjes). Betere, stabielere tijden werden aangekondigd. Het Kop/Schouderpatroon werd bevestigd. Een korte fluctuatie is nu natuurlijk mogelijk (de Pull BackEen koerspatroon dat kan ontstaan na een koersuitbraak. Koersen hebben vaak de neiging om terug te keren naar het punt van uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken en pas daarna wordt de trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken begonnen die in eerste instantie door de uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken werd ingezet. Copyright Vladeracken) maar per saldo is de markt omhoog gericht, aldus deze indicator.
Vergeet echter niet dat het hier een weekchart betreft. Een fluctuatie kan dus nog best een tijdje duren. Op dit moment zit de markt nog in het zwakke seizoen. Oktober zal hieraan het einde brengen. De indicatoren in de week charts zijn onlangs naar beneden gedraaid. De markten zijn daarom nog niet klaar voor de zozeer gewenste uitbaak.

De AEX Index op dagbasis (fig. 2)

In figuur 2 ziet u een daggrafiek van de AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken met bijbehorende indicatoren die wij al vaker hebben laten zien. Sinds 11 juli (zie bij de twee pijltjes), toen de koers van de AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken boven het MA200 en boven de middellijn van de Keltner Channelvan Chester W. Keltner. Hij ging uit van een 10-daags Voort-schrijdend Gemiddelde van de Typical Price. Hij berekende ook een 10-daags Voortschrijdend Gemiddelde van de Daily Range en dit werd onder en boven het Typical Price Gemiddelde geprojecteerd. Indien de koersen boven de bovenste lijn kwamen werd dit gezien als een bullish signaal en wanneer de koersen onder de onderste lijn sloten was dit een bearish signaal. Latere auteurs gingen uit van een exponentieel Moving Average en zij vervingen de Daily Range door de Average True Range. Copyright Vladeracken kwam, bevindt de markt zich in een typische consolidatieEen periode waarin de koersen tijdelijk in zijwaartse richting ten opzichte van de aan de gang zijnde trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken bewegen. In het algemeen geldt dat de prijzen even rust nemen alvorens hun weg te vervolgen. Zie ook congestieperiode. Copyright Vladeracken fase. Het VolumeOmzet. De hoeveelheid aandelen (in stuks) welke op een gegeven dag wordt verhandeld. Copyright Vladeracken is gedaald, wat normaal is en zeker als men aan de vakantieperiode denkt. Verkoopsignalen werden er al snel door de verschillende indicatoren in figuur 2 gegeven en er is gedurende de gehele periode geen enkel koopsignaal gevolgd. Het wachten is op de Zone Oscillator. Deze is nog niet aan zijn onderste horizontale lijn gekomen. Zolang hij daar niet is zal hij geen koopsignaal geven. Een en ander betekent, dat de AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken bevestigt dat de uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken van de MSCI Index nog een pauze nodig heeft. De AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken stelt dat er ruimte is voor een Pull BackEen koerspatroon dat kan ontstaan na een koersuitbraak. Koersen hebben vaak de neiging om terug te keren naar het punt van uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken en pas daarna wordt de trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken begonnen die in eerste instantie door de uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken werd ingezet. Copyright Vladeracken en afgaande op de grafiek in figuur 2 sluiten wij ons bij deze conclusie aan.

De S&P 500 Index op weekbasis (figuur 3)

Ook figuur 3 hebt u al eens gezien. Het Kop/Schouderpatroon was toen nog niet af maar dat is nu wel het geval. Het is hetzelfde patroon, dat u zag in figuur 1 met dien verstande dat de neklijnSteun of weerstandsniveau onder andere in een Kop & Schouder patroon. De neklijn verbindt de toppen of bodems van het patroon afhankelijk van het feit of het een top- of bodemformatie is. Copyright Vladeracken meer horizontaal ligt. Het MA10 ligt ver boven het MA40. Die afstand gaat in de komende tijd aanzienlijk verkleind worden. Dit zal geschieden doordat de koersen dalen. Dit staat voor wat ons betreft als een paal boven water, want kijkt u eens naar de Momentum AnalyseEen combinatie van twee momentumAlgemene term die gebruikt wordt om de snelheid van bepaalde koersbewegingen weer te geven. Het momentum meet de prijsverandering van een aandeel of index in een bepaalde periode en kan in absolute zin of als ratio worden weergegeven. Het is een oversold/overbouhgt indicator. In vergelijking met de FracMom is de Mom in het algemeen sneller in het tonen van divergentie bij bodems. Het wordt berekend door de koers van x dagen geleden af te trekken van de koers van heden. Copyright Vladeracken indicatoren (Oscillator Het verschil tussen een kortere termijn gemiddelde van een koers met dat van een langere termijn gemiddelde van dezelfde koers. Copyright Vladerackenen MacdMoving Average Convergence Divergence van Gerald Appel. Het verschil tussen een kortere termijn koers gemiddelde en een langere termijn koersgemiddelde, waarbij de beide gemiddelden berekend zijn volgens de exponentiële methode, dit in afwijking van de meer gebruikelijke rekenkundige methode. In vergelijking met de FracMACD is de MACD in het algemeen sneller in het tonen van divergentie bij bodems. De kruising van beide lijnen, de kruising met de nullijn en de divergentie kunnen signalen geven. Copyright Vladeracken) die tezamen scherper functioneren dan ieder afzonderlijk. Copyright Vladeracken daaronder. Hij daalt en hij divergeert negatief. Een daling van de Momentum AnalyseEen combinatie van twee momentumAlgemene term die gebruikt wordt om de snelheid van bepaalde koersbewegingen weer te geven. Het momentum meet de prijsverandering van een aandeel of index in een bepaalde periode en kan in absolute zin of als ratio worden weergegeven. Het is een oversold/overbouhgt indicator. In vergelijking met de FracMom is de Mom in het algemeen sneller in het tonen van divergentie bij bodems. Het wordt berekend door de koers van x dagen geleden af te trekken van de koers van heden. Copyright Vladeracken indicatoren (Oscillator Het verschil tussen een kortere termijn gemiddelde van een koers met dat van een langere termijn gemiddelde van dezelfde koers. Copyright Vladerackenen MacdMoving Average Convergence Divergence van Gerald Appel. Het verschil tussen een kortere termijn koers gemiddelde en een langere termijn koersgemiddelde, waarbij de beide gemiddelden berekend zijn volgens de exponentiële methode, dit in afwijking van de meer gebruikelijke rekenkundige methode. In vergelijking met de FracMACD is de MACD in het algemeen sneller in het tonen van divergentie bij bodems. De kruising van beide lijnen, de kruising met de nullijn en de divergentie kunnen signalen geven. Copyright Vladeracken) die tezamen scherper functioneren dan ieder afzonderlijk. Copyright Vladeracken duurt meestal 10 tot 14 weken. De daling is vier weken geleden ingezet. Op zijn best, zo mag men veronderstellen, is de markt dus nog 6 weken bezig met dalen. Dat brengt ons naar half oktober. Het geeft ook de ruimte voor de Pull BackEen koerspatroon dat kan ontstaan na een koersuitbraak. Koersen hebben vaak de neiging om terug te keren naar het punt van uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken en pas daarna wordt de trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken begonnen die in eerste instantie door de uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken werd ingezet. Copyright Vladeracken om zich te ontwikkelen. De daling hoeft niet diep te gaan. Ook bij een negatief week MomentumAlgemene term die gebruikt wordt om de snelheid van bepaalde koersbewegingen weer te geven. Het momentum meet de prijsverandering van een aandeel of index in een bepaalde periode en kan in absolute zin of als ratio worden weergegeven. Het is een oversold/overbouhgt indicator. In vergelijking met de FracMom is de Mom in het algemeen sneller in het tonen van divergentie bij bodems. Het wordt berekend door de koers van x dagen geleden af te trekken van de koers van heden. Copyright Vladeracken kan de daggrafiek een stijging laten zien, maar netto zal de markt omlaag gaan. De S&P500 zou tot 2.120 kunnen dalen. Dit zijn ongeveer 150 punten Daarna zou de markt dan omhoog kunnen gaan want het doel van het H&S-patroon kan berekend worden op ruim 2.400. Een mooie stijging ligt daarmede in het verschiet.
Voor de AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken (en dat geldt voor de Europese Indexen) is er geen H&S-patroon te herkennen. Maar de doelstellingen van de AEX zijn wel duidelijk. De eerste weerstandKoersniveau waaronder koersen de neiging hebben om na een stijging te stabiliseren. Copyright Vladeracken ligt op 458. Daarna volgt 475 en tot slot ligt er dan een top op 510. In Europa mist men de negatieve divergentieWanneer twee of meer gemiddelden, indexen of indicatoren nalaten elkaar de confirmeren. Copyright Vladeracken, die zo opvallend is in de Amerikaanse weekgrafieken. Het bijna horizontale MA40 van de AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken ligt op dit moment op 436. Dit lijkt een mooi niveau om de noodzakelijke steun te vinden.

De Rente (in €, figuur 4)

Op het rentefront is er, ondanks het optreden van FED-voorzitter Yellen, weinig gebeurd. De lange rente verkeert, zowel in de VS als in Europa al weer ruim een maand in een steeds smaller wordende zijwaartse beweging. Maar schijn kan bedriegen. Wij hebben daarom ditmaal eens gekeken naar de koersontwikkeling van een langlopende obligatielening van de Nederlandse Staat, een obligatieEen schuldbekentenis aan toonder voor een bepaald bedrag (nominale waarde) met een van tevoren vastgestelde rentevergoeding en met een terugbetalingconditie van de hoofdsom op een van tevoren vastgesteld tijdstip. Copyright Vladeracken met een coupon van 4% en een looptijd tot en met 15 januari 2037, nog ruim 20 jaar te gaan dus. In figuur 4 is dit de bovenste grafiek. Daaronder ziet u de ontwikkeling van de (kortere) 10-jaars rente in de Eurozone voor overheden. Na het bereiken van een duidelijk dieptepunt net onder de 0-lijn begin juli is de 10-jaars rente iets opgelopen om daarna, zoals gezegd, in zijwaartse richting te bewegen (zie bij B onderste grafiek).

Maar waar de 10-jaars rente wel een nieuw dieptepunt bereikte t.o.v. de bodemDieptepunt in de koersontwikkeling. Men onderscheidt onder andere de dubbele, de triple, de broadening, de V en de extended bodem. Eén van de manieren om de aanwezigheid van een bodem vast te stellen is de volgende regel: iedere koers welke voorafgegaan wordt door drie hogere en gevolgd wordt door twee hogere slotkoersen, kan beschouwd worden als een bodem. Copyright Vladeracken, die in april 2015 werd bereikt (bij A), is de koers van de langlopende obligatieEen schuldbekentenis aan toonder voor een bepaald bedrag (nominale waarde) met een van tevoren vastgestelde rentevergoeding en met een terugbetalingconditie van de hoofdsom op een van tevoren vastgesteld tijdstip. Copyright Vladeracken slechts bij datzelfde punt aangekomen, op 175%. En het koerspatroon laat bovendien nu een duidelijk proces van topvorming zien, ook op de wat kortere termijn. Nu is de looptijd van deze obligatieEen schuldbekentenis aan toonder voor een bepaald bedrag (nominale waarde) met een van tevoren vastgestelde rentevergoeding en met een terugbetalingconditie van de hoofdsom op een van tevoren vastgesteld tijdstip. Copyright Vladeracken een jaar kleiner geworden en is het dus niet geheel vreemd, dat de koers minder hard oploopt dan de rente daalt, maar feit is, dat wij geen enkele aanwijzing gevonden hebben, die een doorbraak omhoog door de grens van 175% waarschijnlijk maakt. Het beeld in figuur 4 zegt eigenlijk dit: de windstilte op het rentevlak is een stilte voor de storm. Hoedt u voor een flinke koersdaling van langlopende obligaties! Want deze obligatieEen schuldbekentenis aan toonder voor een bepaald bedrag (nominale waarde) met een van tevoren vastgestelde rentevergoeding en met een terugbetalingconditie van de hoofdsom op een van tevoren vastgesteld tijdstip. Copyright Vladeracken mag dan nu 175% noteren, de overheid lost hem uiteindelijk af op 100%! De koers zal dus in de komende 20 jaar hoe dan ook 43% dalen!

De US$ versus € (figuur 5 & 6)

Interessanter is de reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken, of liever gezegd het ontbreken van een reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken op de woorden van Yellen. Waar al de hele zomer lang analisten steeds meer overtuigd raakten van de gedachte dat de rente in de VS niet meer zou worden verhoogd in 2016, kondigde zij aan dat er nog minstens één verhoging komt dit jaar. En omdat de ECB in Europa nog in standje “verruimende overdrive” zit, zou men kunnen verwachten dat de $ daarmee aantrekkelijker wordt dan de €. Maar de woorden van Yellen leverden per saldo precies een halve cent winst op voor de $ t.o.v. de €. Als u figuur 5 bekijkt, waar u een daggrafiek ziet van de koersontwikkeling van de $ versus de € (1$ kost momenteel 0,89 €-cent). In deze figuur valt de reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken op haar uitspraken nauwelijks te ontwaren. Al sinds begin 2015 fluctueert de $ t.o.v. de € in een bandbreedte van ongeveer 9 cent, een minuscule marge als men dat op de lange termijn beschouwt.
Want kijkt u maar naar figuur 6. Daarin hebben wij een maandgrafiek opgenomen van de koersontwikkeling van de $ versus de € en andersom sinds 1970 (met de gulden als voorloper van de €). En hier vallen minstens twee belangrijke dingen uit op te maken. Ten eerste is er al ruim 45 jaar (en als men naar langere grafieken kijkt nog veel langer) sprake van een dalende trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken van de $ t.o.v. de gulden en nu dus de €. Daarin is weliswaar het omgekeerde gebeurd sinds 2008 (tussen 2008 en 2016 daalde de € juist van 1,60 naar 1,05) maar deze hele beweging kan op de lange termijn gezien worden als een grote reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken in een per saldo stijgende trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken voor de €.
En het tweede dat dan direct ook op zal vallen is dat de koers van de $ de onderkant van de stijgende €-trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken bereikt heeft. De reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken die in 2015 is ingezet, is niets anders dan een adempauze, die zomaar een nieuwe stijging van de € zou kunnen inluiden en daarmee een voortzetting van de lange termijn opwaartse trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken van de € t.o.v. de $, of zo u wilt, de dalende lange termijn trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken van de $ t.o.v. de €. En dus is het van wezenlijk belang dat beleggers tussen 0,85 en 0,94 geen posities innemen maar rustig de ontwikkelingen afwachten, hoe lang dat dan ook nog moge duren!

De prijs van een vat Brentolie (figuur 7)

Op het oliefront is afgelopen maand meer goed nieuws te vertellen geweest. De steun van US$ 42,5 heeft keurig zijn werk gedaan. De prijs van een vat brentolie is opnieuw richting de weerstandsgrens van US$ 51 – 54 gaan bewegen. Maar afgelopen week stokte de stijging. Nog is er weinig aan de hand, maar het is wel van belang dat deze grens minstens even geraakt wordt. Want als de koers nu al een reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken in zou gaan, dan verslechtert het technische beeld aanzienlijk. Maar de fundamentals zitten aan de zijde van de bulls. De wereldeconomie groeit, de vraag naar olie blijft ook stabiel groeien en analisten gaan er vanuit dat dit najaar het productieoverschot gaat omslaan in een tekort. Er zit meer dan voldoende in de grond en er is nog voldoende capaciteit om de productie te verhogen, dus hard zal het allemaal niet gaan, maar men is het er wel over eens, dat zich vroeg of laat weer een tekort gaat voordoen met stijgende prijzen tot gevolg. En figuur 7 ondersteunt dit optimistische beeld.

De prijs van edelmetalen (figuur 8)

De prijzen van grondstoffen en edelmetalen zijn in de voorbije maand over een breed front gedaald. In de figuur laten wij u de koersontwikkeling van het zilver zien omdat dit edelmetaal tot de meest volatiele in zijn soort behoort. Fluctuaties in de prijs van een troy ounce zilver zijn doorgaans veel heftiger dan de fluctuaties van de goudprijsVolgens Ray Dalio zal de goudprijs, gezien op lange termijn, tenderen naar een waarde die gelijk is aan de totale hoeveelheid geld in omloop gedeeld door de totale voorraad goud. Copyright Vladeracken. Bij het zilver is er in een maand tijd alweer ruim 10% van de koers af gegaan, waar het goud slechts 6% fluctueerde. Maar aan de daling zal spoedig een einde komen. De reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken is wat ons betreft nog niet voorbij, maar het MomentumAlgemene term die gebruikt wordt om de snelheid van bepaalde koersbewegingen weer te geven. Het momentum meet de prijsverandering van een aandeel of index in een bepaalde periode en kan in absolute zin of als ratio worden weergegeven. Het is een oversold/overbouhgt indicator. In vergelijking met de FracMom is de Mom in het algemeen sneller in het tonen van divergentie bij bodems. Het wordt berekend door de koers van x dagen geleden af te trekken van de koers van heden. Copyright Vladeracken is inmiddels voldoende weggezakt en de koers is nu vlak bij twee belangrijke steunlijnen terechtgekomen. De eerste grens ligt bij US$16,25 (en de koers afgelopen vrijdag was US$ 16,79) maar een daling tot US$ 15,75 moet als normaal gezien worden. Zelfs een daling tot US$14,20, de bodemDieptepunt in de koersontwikkeling. Men onderscheidt onder andere de dubbele, de triple, de broadening, de V en de extended bodem. Eén van de manieren om de aanwezigheid van een bodem vast te stellen is de volgende regel: iedere koers welke voorafgegaan wordt door drie hogere en gevolgd wordt door twee hogere slotkoersen, kan beschouwd worden als een bodem. Copyright Vladeracken van de koersdaling begin 2013 links in figuur 8, is denkbaar zonder dat daarbij het lange termijn beeld ernstig verslechtert. Komende week zou een kleine opleving kunnen laten zien, want op korte termijn oogt het beeld wat oversold. Daarna zou de koers nogmaals kunnen wegzakken om dan de genoemde steunzones te testen. Of u de tijd krijgt om op dergelijke lage niveaus bij te kopen is een vraag, werken met aankooplimieten of gestaffeld kopen kan in dit geval een oplossing betekenen.

Beleggen bij Vladeracken

Na een goede maand juli is ook de maand augustus positief geweest voor de resultaten in de portefeuilles van onze klanten. Maar het hoogtepunt werd al weer ruim 10 dagen geleden gehaald. Daarna is een rustpauze ingegaan die nog altijd aanhoudt. De koersen van individuele aandelen stijgen weliswaar, maar daar staan dalende koersen van andere aandelen zoals bijvoorbeeld de goudfondsen tegenover. Deze contraire bewegingen houden elkaar momenteel in evenwicht. Het is een normale en vooral gezonde pauze, waarvan de diepte echter nog niet duidelijk is. En daarom hebben wij van de rallyEen fikse stijging van het koersniveau die volgt op een daling of op een consolidatie. Copyright Vladeracken gebruik gemaakt om enkele zwakkere posities te verkopen. Als markten dan reageren, opent dit de weg voor het aankopen van andere betere alternatieven. Per saldo gaan wij er nog steeds vanuit dat de weg omhoog nog niet is afgelopen. En dat betekent dat de schade in de aandelenportefeuilles dit jaar naar verwachting niet alleen volledig zal worden ingelopen, maar dat er zelfs nog wel een positief rendementDe uiteindelijke opbrengst van een belegging. Bij aandelen bestaat het uit het dividend vermeerderd of verminderd met het koers-resultaat. Copyright Vladeracken in het verschiet ligt. Voor de obligatieportefeuilles en daarmee ook de meer defensieve stamrechtportefeuilles zal het herstel meer tijd nodig hebben, hier zijn de aandelenresultaten weliswaar in orde, maar hier moet ook nog een verlies op enkele bedrijfsobligaties worden weggewerkt. Op dit front is overigens afgelopen maand weinig nieuws te melden geweest, zodat wij hierover verder niet zullen uitwijden. Houdt u daartoe overigens wel onze website n de gaten, mocht er wel nieuws zijn, dan zullen wij dat ook op onze site publiceren.

Tabel 1 Resultaten vermogensbeheer Vladeracken BV *

* Het gaat hierom het netto behaalde rendementDe uiteindelijke opbrengst van een belegging. Bij aandelen bestaat het uit het dividend vermeerderd of verminderd met het koers-resultaat. Copyright Vladeracken, ná alle kosten van de beheerder. Voor oudere cijfers verwijzen wij u naar onze website.

Meer informatie over vrijwel alle effectentransacties, welke wij in de portefeuilles van onze cliënten hebben uitgevoerd en andere beleggingsoverwegingen, welke uit onze dagelijkse analyses voortvloeien, treft u aan op onze website, www.vladeracken.nl. De volgende uitgave van de Technische BeleggerEen maandblad dat de ontwikkelingen op de wereldwijde effectenmarkten analyseert en becommentarieert uitgaande van de Technische AnalyseEen vorm van markt analyse die uitgaat van vraag en aanbod en handelsvolume, waarbij men met behulp charts en formules gebaseerd op marktgegevens probeert vast te stellen in welke fase van haar ontwikkeling de markt zich bevindt. Copyright Vladeracken. Het wordt uitgegeven door Vladeracken BV en wordt gratis aan haar klanten ter beschikking gesteld. Copyright Vladeracken verschijnt op maandag 26 september 2016.

Den Haag, 29 augustus 2016
Gijsbrecht K. van Dommelen
Vladeracken Vermogensbeheer

www.vladeracken.nl

Disclaimer
De auteur is verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid van Vladeracken BV, een vermogensbeheerder met vergunning van de AFM. Dit stuk is geen beleggingsadvies. Wie conform bovenstaande ideeën belegt of wenst te beleggen doet dat voor eigen rekening en risico. In dit kader wijzen de auteur en Vladeracken BV alle verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit stuk van de hand.