De Technische Belegger • Jaargang 21 • Nr 2 • 2 februari 2015

De bomen groeien niet tot in de hemel. Dit is een waarheid als een koe zult u zeggen. En dat is ook zo. Deze oude wijsheid geldt ook voor de beurs. Een koers van de AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken van 459 was zeer hoog. Draghi droeg daaraan bij maar hij is geen almachtige en kan er dus ook niet voor zorgen dat de beurs tot hemelhoog stijgt, dat moeten de kopers doen. In Europa zijn alle beurzen op dit moment in reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken. Of u kijkt naar Amsterdam, Frankfurt, Londen, Brussel of Parijs, u komt overal de eerste signalen tegen van een correctieEen daling van de koersen met van tenminste 10%. Copyright Vladeracken. Een uitzondering vormt Zurich. De beurs aldaar is bezig met het opruimen van het puin, dat ontstond toen de € werd losgelaten. Er zijn twee krachten die positief werken voor u als belegger in Europa.
Ten eerste is er Amerika. De beurzen in Amerika zijn zich duidelijk aan het voorbereiden op de komende renteverhoging. Eerst werd het QE programma stopgezet. Dit programma heeft er voor gezorgd dat Amerika na 2011 geen beurscorrectie meer onderging. De euforie, die door dit QE programma werd opgeroepen is langzaam aan het verdwijnen. In Europa is een soortgelijke programma net pas geïntroduceerd. Dat pleit ervoor dat het optimistische beursnieuws zich gaat verplaatsen uit Amerika naar Europa. En het eerste voorproefje is al genomen. Europa had een prachtige maand januari. In Amerika was het een slechte maand. Maar Amerika is binnenkort toe aan een herstel na een (eerste) reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken en dat kan positief uitwerken op het koersgebeuren alhier. Het kan met name de reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken die nu is ingezet in Europa beperken.
Een tweede factor geldt meer voor de langere termijn. Het is het Europese QE programma. Het is onbekend hoe dit gaat uitwerken. Waar het goed was voor de beurs in Amerika, is het nog duidelijk of het goed is voor de economie in Europa. Dat het goed is voor de beurs lijkt er dik in te zitten. Waar moet al dit geld naar toe? Als het via de Europese Investeringsbank was gegaan had men kunnen stellen dat het de economie zou hebben gestimuleerd. Maar nu het via de banken gaat is dat een grote vraag. In Amerika was het hoogstwaarschijnlijk het schaliegas, dat de economie sterk aanzwengelde. De liquide middelen gingen veel meer naar de beurs en minder naar de economie. In Japan, dat ook een zeer sterk QE programma in werking heeft, rijzen de vragen ook duidelijk de pan uit. Al met al concluderen wij dat de beurs het dit jaar in Europa goed zal doen ook al zal er van tijd tot tijd (zoals nu) een reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken nodig zijn. In Europa ontbreekt het schaliegas. De economie is zelf lichtelijk aan het groeien, maar of er vanuit de economie een positieve invloed op de beurs zal uitgaan is voor ons een vraagteken. Een mooie beurs dus in Europa maar minder dan in de VS in de afgelopen jaren.

Hoe overbought is de markt in Europa?

In figuur 1 laten wij u een studie zien, die de mate waarin de markt overbought of oversold is, laat zien op langere termijn. U ziet in het midden een blauwe lijn getekend. U moet deze zien als een soort gemiddelde. De rode en de groene lijn liggen op één standaarddeviatie (SD) afstand van de blauwe lijn. De donkerrode en de donkergroene lijn liggen op twee standaarddeviaties (SD) van het gemiddelde. Binnen dit samenstel van lijnen zijn de koersen getekend. Het zal u opvallen dat de koersen eigenlijk niet buiten de twee SD lijnen terecht komen. Sterker nog, als ze bij deze 2SD lijnen komen, kunnen ze daar een tijdje blijven liggen maar daarna gaan ze heel zeker terug naar de middellijn. U ziet in feite het oude en welbekende spel in werking van de fluctuerende koersen. Zij bewegen zich in golven en daarom is met grote zekerheid te concluderen, dat de AEX naar het midden zal bewegen. In feite is deze reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken al begonnen want afgelopen week werd de rode lijn bereikt. De blauwe lijn dat wil zeggen de middelste lijn is stijgende. Wij gaan ervan uit dat de koersen tot bij deze blauwe lijn zullen komen tijdens de aan de gang zijnde reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken. Dat wil zeggen dat u moet rekenen met een koers van om en nabij 440. Als het hierbij blijft dan zal men achteraf spreken van een gematigde reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken.

Hoe overbought is de markt in Amerika?

In figuur 2 ziet u een zelfde studie maar nu op basis van de dagkoersen van de S&P500. Het beeld dat u ziet is duidelijk anders. De S&P500 ligt in oversold gebied, onder in de bandbreedte. Daarmede is duidelijk het verschil te zien, dat er op dit moment bestaat tussen de beurzen in Europa en die in Amerika. De hausse in Amerika gedurende de afgelopen jaren was veel sterker dan de hausse in Europa. De rollen zijn nu omgedraaid. Men moet ervan uitgaan dat de tegengestelde QE programma’s en de verwachte renteverhoging in de USA de oorzaken hiervan zijn. Het is niet te zeggen vanuit welk niveau de Amerikaanse markt zijn oversold positie gaat opheffen. Het is zeer goed mogelijk, gezien het verleden, dat de koers even buiten de donkergroene lijn komt te liggen. Maar de omkeer naar omhoog zal ongetwijfeld de beurzen in Europa beïnvloeden. Als de omkeer dus snel komt zou de reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken in Europa ook zomaar snel tot het verleden kunnen behoren. Op de week- en daggrafieken van de S&P500 is geen sprake van negatieve divergentieWanneer twee of meer gemiddelden, indexen of indicatoren nalaten elkaar de confirmeren. Copyright Vladeracken. Het algemene beeld is goed met dien verstande, dat de S&P500 onder zijn 30-weeks gemiddelde ligt (de DJIA ligt er ook onder) en dat het hele patroon van de afgelopen maanden in de VS tekenen van topvorming vertoont. Dit laatste kan voor problemen zorgen. Op het huidige niveau ligt veel steun. Maar een echte doorbraak van deze steun zal leiden tot duidelijk lagere koersen. Omdat er niet negatief gedivergeerd wordt gaan wij ervan uit dat de reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken in Amerika niet zolang zal duren en dat wij dus in Europa voorlopig kunnen concluderen dat het bereiken van 440 door de AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken een mooi niveau is waarop de reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken in Europa beëindigd zal worden, een instappunt derhalve.

De AEX Index op weekbasis

Maar zoals bekend bieden de beste veronderstellingen nog geen zekerheden. Wij laten u in figuur 3 de weekgrafiek van de AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken zien. In eerste instantie ziet u een prachtig opgaande koersreeks. De markt is duidelijk in een hausse periode. De nadere beschouwing echter laat u de sterke oversold positie zien. De koers is ver afgedwaald van zijn 10-weeks voortschrijdend gemiddeldeEen voortschrijdend gemiddelde is het gemiddelde van een getallenreeks bijvoorbeeld de slotkoersen van een aandeel in een bepaalde periode. Het wordt dagelijks berekend bijvoorbeeld over de afgelopen tien dagen, waarbij de oudste dag (i.c. 11 dagen geleden) vervangen wordt door de meest recente slotkoers. De term voortschrijdend wordt gebruikt omdat het gemiddelde als het ware voortschrijdt in de tijd. Moving Averages worden gebruikt om kleine fluctuaties en ruis weg te werken zodat beter zicht wordt gekregen op de onderliggende trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken. Copyright Vladeracken. Dit gemiddelde ligt op zijn beurt weer ver boven het MA30. Deze sterke afwijking zal in de komende tijd moeten worden rechtgetrokken. Spraken wij boven nog over een koers van 440, als het MA10 wordt bereikt moeten wij het hebben over 430. En als dit niveau niet voldoende steun geeft dan komt het MA30 aan de orde met een niveau van 415. Een lange termijn steunlijn ligt ook op dit niveau. Wij geloven echter niet dat het zover zal komen. De Momentum AnalyseEen combinatie van twee momentumAlgemene term die gebruikt wordt om de snelheid van bepaalde koersbewegingen weer te geven. Het momentum meet de prijsverandering van een aandeel of index in een bepaalde periode en kan in absolute zin of als ratio worden weergegeven. Het is een oversold/overbouhgt indicator. In vergelijking met de FracMom is de Mom in het algemeen sneller in het tonen van divergentie bij bodems. Het wordt berekend door de koers van x dagen geleden af te trekken van de koers van heden. Copyright Vladeracken indicatoren (Oscillator Het verschil tussen een kortere termijn gemiddelde van een koers met dat van een langere termijn gemiddelde van dezelfde koers. Copyright Vladerackenen MacdMoving Average Convergence Divergence van Gerald Appel. Het verschil tussen een kortere termijn koers gemiddelde en een langere termijn koersgemiddelde, waarbij de beide gemiddelden berekend zijn volgens de exponentiële methode, dit in afwijking van de meer gebruikelijke rekenkundige methode. In vergelijking met de FracMACD is de MACD in het algemeen sneller in het tonen van divergentie bij bodems. De kruising van beide lijnen, de kruising met de nullijn en de divergentie kunnen signalen geven. Copyright Vladeracken) die tezamen scherper functioneren dan ieder afzonderlijk. Copyright Vladeracken (onder de koersen) ligt hoog en bevestigt daarmede de overbought situatie maar hij divergeert niet negatief. Hij voorziet dus niets ernstigs. Mocht het toch mislopen dan komt de hausse pas in gevaar onder 369.

De Dow Jones Industrials op maandbasis

De overbought situatie in Europa houdt natuurlijk ook in dat de langere termijn (maandbasis) positief is. En deze is zeker nog niet overbought. Het heeft dus meer zin om naar de overzijde van de oceaan te kijken hoe het er daar uitziet. Figuur 4 zal u de conclusie ingeven, dat het daar allerbelabberdst is. De slechte maand januari hakt er in, zoals u ziet. De drie laatste maanden vormen een toppatroon. De Momentum AnalyseEen combinatie van twee momentumAlgemene term die gebruikt wordt om de snelheid van bepaalde koersbewegingen weer te geven. Het momentum meet de prijsverandering van een aandeel of index in een bepaalde periode en kan in absolute zin of als ratio worden weergegeven. Het is een oversold/overbouhgt indicator. In vergelijking met de FracMom is de Mom in het algemeen sneller in het tonen van divergentie bij bodems. Het wordt berekend door de koers van x dagen geleden af te trekken van de koers van heden. Copyright Vladeracken indicatoren (Oscillator Het verschil tussen een kortere termijn gemiddelde van een koers met dat van een langere termijn gemiddelde van dezelfde koers. Copyright Vladerackenen MacdMoving Average Convergence Divergence van Gerald Appel. Het verschil tussen een kortere termijn koers gemiddelde en een langere termijn koersgemiddelde, waarbij de beide gemiddelden berekend zijn volgens de exponentiële methode, dit in afwijking van de meer gebruikelijke rekenkundige methode. In vergelijking met de FracMACD is de MACD in het algemeen sneller in het tonen van divergentie bij bodems. De kruising van beide lijnen, de kruising met de nullijn en de divergentie kunnen signalen geven. Copyright Vladeracken) die tezamen scherper functioneren dan ieder afzonderlijk. Copyright Vladeracken divergeert al langere tijd negatief. Wij hebben hier al vaker op gewezen. De tijd lijkt nu gekomen waarop deze negatieve signalen ingewisseld gaan worden. Het maandbeeld geeft geen positief signaal en dat doet ons voor de komende tijd toch het ergste vrezen voor de Amerikaanse beurzen. Steun wordt geboden door de onderzijde van het stijgende kanaal op circa 16.500. Een koers beneden 15.855 zet de zaak op scherp.

De Rente

Het effectieve rendementDe uiteindelijke opbrengst van een belegging. Bij aandelen bestaat het uit het dividend vermeerderd of verminderd met het koers-resultaat. Copyright Vladeracken op 10-jarige Nederlandse Staatsleningen is van de weeromstuit afgelopen week gestegen. Noteerden we een week geleden nog 0,39%. Afgelopen vrijdag was de stand 0,40%. In natuurlijk stegen ook de indicatoren, zoals figuur 5 laat zien. Vreemd is het wel. Een stijgende lange rente in Europa is niet in overeenstemming met de werkelijkheid van het QE-programma van de ECB als men uitgaat van een komende stijging. Als het aan de ECB ligt is er op dit moment maar één weg open en dat is de weg naar beneden of hooguit een horizontale weg. Maar een stijging wordt wel verklaarbaar als men afgaat op de persberichten van banken in Nederland en Duitsland. In beide landen hebben de banken reeds gesteld dat zij niet erg geïnteresseerd zijn in het verkopen van obligaties aan de ECB. Zij stellen dat zij genoeg ruimte hebben om aan de huidige kredietvraag te voldoen. Want hun probleem is en blijft natuurlijk toch wat te doen met de overtollige liquiditeiten van hun klanten. Stalling bij de ECB kost geld vanwege de negatieve rente die daar uitbetaald wordt. Dit onderstreept opnieuw dat Draghi zijn kans miste toen hij besloot om zijn 1 miljard niet te beleggen in obligaties van de Europese Investeringsbank.

De US$ versus de €

In figuur 6 ziet u de dagkoersen van de dollar. Zij zijn net als de koersen van de AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken ver afgeraakt van hun gemiddelde. De markt voor de dollar is overbought. Er moet dus rekening gehouden worden met een reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken, maar er is in het beeld dat u in figuur 6 ziet geen enkele reden te vinden waarom er een einde gekomen zou zijn aan de stijging van de dollar. Men zou moeten veronderstellen, dat de € onder invloed van de Draghi-overvloed verder gaan dalen. Dat is niet negatief voor Europa, ook al zal het effect pas op termijn waarneembaar worden. Het is in ieder geval een van de redenen waarom de economie in Europa het beter zal doen ook al hebben wij hier geen schaliegas.

De prijs van een troy ounce goud

Aangekomen bij de lange termijn dalende trendlijn is een reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken begonnen. In figuur 7 staat de daggrafiek van de World Gold Index. Ook hier was sprake van een overboughtsituatie. U ziet hoe ver het MA30 is achtergebleven. De komende periode zal besteed worden aan het rechttrekken van deze buitengewone situatie. De koers van de index (lees de prijs van het Goud) zal dalen, of op zijn best in zijwaartse richting bewegen, waadoor het MA10 gaat dalen. Maar het MA30 zal (blijven) stijgen omdat de koers daar nog ver boven ligt. En zo komen beiden automatisch dichter bij de koers te liggen. Maar daarmee is er nog geen reden te veronderstellen, dat de koersstijging op iets langere termijn aan zijn einde is gekomen.

De prijs van een vat Brentolie

Zoals wij enkele weken geleden al zeiden is de Prijs van een vat Brentolie bezig met een bodemproces. U ziet dat duidelijk in figuur 8 waarin u de daggrafiek van de Brentolieprijs vindt. Binnen dit bodemproces is de koers enigszins opgelopen. Maar deze reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken omhoog is al ver gevorderd. Het zal dus niet lang duren voordat er zich opnieuw een reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken inzet en dat zal uiteraard betekenen dat de prijs weer omlaag gaat. Op dit moment biedt het 30-daags voortschrijdend gemiddeldeEen voortschrijdend gemiddelde is het gemiddelde van een getallenreeks bijvoorbeeld de slotkoersen van een aandeel in een bepaalde periode. Het wordt dagelijks berekend bijvoorbeeld over de afgelopen tien dagen, waarbij de oudste dag (i.c. 11 dagen geleden) vervangen wordt door de meest recente slotkoers. De term voortschrijdend wordt gebruikt omdat het gemiddelde als het ware voortschrijdt in de tijd. Moving Averages worden gebruikt om kleine fluctuaties en ruis weg te werken zodat beter zicht wordt gekregen op de onderliggende trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken. Copyright Vladeracken weerstandKoersniveau waaronder koersen de neiging hebben om na een stijging te stabiliseren. Copyright Vladeracken en u mag niet verwachten dat dit gemiddelde op serieuze wijze zal worden doorschreden in de komende tijd. Om u een beeld te geven waar deze prijs ligt hebben wij ook een MA150 ingetekend (zwarte lijn). In een daggrafiek staat deze gelijk met een MA30 in weekgrafieken. Dit gemiddelde is een grens waar prijzen vaak hun steun vinden. De Brentolieprijs is hier ver vanaf gedwaald en het lijkt uigesloten dat deze afstand op korte termijn overbrugd wordt. Voorlopig duidt alles erop dat de pomp relatief goedkoop blijft.

Beleggen bij Vladeracken

2015 is voor onze beleggingen goed begonnen. Wij houden nog relatief veel contanten in de portefeuilles van onze klanten en dat maakt dat de resultaten nog achterblijven bij die van de grote indices. Maar de eerste dagen hebben wij gebruikt om in alle systemen weer posities aan te kopen en wij gaan er vanuit dat wij in de reactieEen daling van de koersen met 5% of meer maar minder dan 10%. Copyright Vladeracken die nu aan de gang is verder zullen kunnen gaan met de opbouw van posities.
Daarnaast lijkt er ook een einde gekomen te zijn aan de stijging van de risicopremieExtra rendementDe uiteindelijke opbrengst van een belegging. Bij aandelen bestaat het uit het dividend vermeerderd of verminderd met het koers-resultaat. Copyright Vladeracken op een obligatieEen schuldbekentenis aan toonder voor een bepaald bedrag (nominale waarde) met een van tevoren vastgestelde rentevergoeding en met een terugbetalingconditie van de hoofdsom op een van tevoren vastgesteld tijdstip. Copyright Vladeracken of een aandeel omdat het risico groter wordt geacht dan normaal. Copyright Vladeracken op bedrijfsobligaties en dat zorgt ervoor dat de koersen van de obligaties die wij in portefeuille hebben op zijn minst niet meer dalen terwijl ondertussen de renteopbouw in de portefeuilles door blijft gaan.
De resultaten die wij in de tabel hebben opgenomen lijken wellicht wat achter te blijven ondanks al deze optimistische geluiden, maar niet vergeten moet worden dat in deze resultaten de kosten voor het eerste kwartaal van het vermogensbeheer reeds zijn verwerkt.
En om het goede nieuws compleet te maken kwam Rickmers met een persbericht waarbij de directie liet weten van het bankensyndicaat een voorstel te hebben ontvangen voor de vernieuwing van het dit jaar aflopende bankkrediet. Belangrijk pluspunt in dit bericht was het feit dat het voorstel van de banken voldeed aan de wensen van de directie om investeringsruimte vrij te maken voor de verdere expansie van de groep. In het voorstel is opgenomen dat het bedrijf een emissie van achtergesteld kapitaal gaat uitschrijven, en dat is goed nieuws voor de obligatiehouders. En wij zijn houder van deze obligaties, die op dit nieuws onmiddellijk een derde van het verlies van vorig jaar weer goed hebben gemaakt.

Wat ons betreft is 2015 daarmee prima van start gegaan.

Tabel 1 Resultaten vermogensbeheer Vladeracken BV *

* Het gaat hierom het netto behaalde rendementDe uiteindelijke opbrengst van een belegging. Bij aandelen bestaat het uit het dividend vermeerderd of verminderd met het koers-resultaat. Copyright Vladeracken, ná alle kosten van de beheerder. Voor oudere cijfers verwijzen wij u naar onze website.

Meer informatie over vrijwel alle effectentransacties, welke wij in de portefeuilles van onze cliënten hebben uitgevoerd en andere beleggingsoverwegingen, welke uit onze dagelijkse analyses voortvloeien, treft u aan op onze website, www.vladeracken.nl, en/of op de website van De Technische BeleggerEen maandblad dat de ontwikkelingen op de wereldwijde effectenmarkten analyseert en becommentarieert uitgaande van de Technische AnalyseEen vorm van markt analyse die uitgaat van vraag en aanbod en handelsvolume, waarbij men met behulp charts en formules gebaseerd op marktgegevens probeert vast te stellen in welke fase van haar ontwikkeling de markt zich bevindt. Copyright Vladeracken. Het wordt uitgegeven door Vladeracken BV en wordt gratis aan haar klanten ter beschikking gesteld. Copyright Vladeracken, www.technischebelegger.nl, waar u onderaan de meest recente uitgave, het laatste artikel op onderwerp gegroepeerd aantreft met een link naar het feitelijk stuk.

De volgende uitgave van de Technische BeleggerEen maandblad dat de ontwikkelingen op de wereldwijde effectenmarkten analyseert en becommentarieert uitgaande van de Technische AnalyseEen vorm van markt analyse die uitgaat van vraag en aanbod en handelsvolume, waarbij men met behulp charts en formules gebaseerd op marktgegevens probeert vast te stellen in welke fase van haar ontwikkeling de markt zich bevindt. Copyright Vladeracken. Het wordt uitgegeven door Vladeracken BV en wordt gratis aan haar klanten ter beschikking gesteld. Copyright Vladeracken verschijnt op maandag 2 maart 2015.

Den Haag, 2 februari 2015
Vladeracken Vermogensbeheer