De Technische Belegger Jaargang 29 • Nr 1 • 9 januari 2023

Laten wij u van deze zijde in elk geval een goed, gelukkig en gezond Nieuwjaar toewensen en daarbij hopen, dat dit jaar een beter beleggingsresultaat gaat opleveren dan het afgelopen jaar.

Want 2022 was een uitzonderlijk moeilijk jaar. Het gebeurt niet vaak, dat defensieve portefeuilles slechtere rendementen laten zien dan meer offensief ingerichte portefeuilles, maar dat is afgelopen jaar wel waar veel beleggers mee geconfronteerd zijn. Om te beginnen heeft het vermogen van vrijwel iedereen een forse waardevermindering ondergaan door de flink gestegen inflatie. 10% inflatie betekent een koopkracht vermindering van 10% van uw vermogen, ook als dat verder geen feitelijke waardevermindering ten deel is gevallen. En wie dit goed had willen maken had zich begin vorig jaar moeten storten op aandelen van bedrijven, die alles doen wat in onze Westerse gereguleerde markten tegenwoordig zo ongeveer verboden is, namelijk fossiele brandstoffen en wapens, twee takken van sport, die in een enigszins ESG-verantwoord beleggingsbeleid niet meer passen.

Dat defensieve portefeuilles het zo zwak gedaan hebben is grotendeels te wijten aan een andere vuistregel van het o zo geprezen financiële toezicht in Europa, namelijk dat defensieve portefeuilles overwegend in obligaties belegd moeten zijn. Om u een idee te geven: de als zeer conservatief bekend staande trackerExchange Traded Funds. Via de beurs verhandelbare, passief beheerde beleggingsfondsen, die de performance van een index volgen. Er zijn ETF’S op markt- en sectorindexen. Men maakt onderscheid tussen ETF’s op Cash-Basis en ETF’s op Swap-Basis. Zie ook ETF op Cash-Basis en ETF op Swap-Basis. Copyright Vladeracken iShares Euro Aggregate Bond Fund (IEAG), een groot indexfonds, dat in een brede in €-genoteerde portefeuille van obligaties belegt, leed een jaarverlies van 17,58%, ruim zwakker dan het resultaat van de AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken (met een verlies van 13,65% en dat zonder dividend).

In feite heeft er een enorme correctieEen daling van de koersen met van tenminste 10%. Copyright Vladeracken plaatsgevonden van de toekomstige waarde van alle bezittingen, met uitzondering wellicht van niet beursgenoteerd onroerend goed (maar dat komt nog wel aan zijn trekken), doordat het rentepeil in de Westerse wereld zo snel is gestegen. De huidige waarde van bezittingen wordt steeds berekend door het contant maken van de toekomstige inkomsten. Als de rente 0% is, dan is de huidige waarde van toekomstige inkomsten de optelsom van al die toekomstige inkomsten. Maar als de rente dan naar 4% stijgt, moeten al die toekomstige inkomsten naar vandaag verdisconteerd worden met een jaarlijkse rentevoet van 4%. Om u een idee te geven wat dit betekent, de waarde van de obligatieEen schuldbekentenis aan toonder voor een bepaald bedrag (nominale waarde) met een van tevoren vastgestelde rentevergoeding en met een terugbetalingconditie van de hoofdsom op een van tevoren vastgesteld tijdstip. Copyright Vladeracken van de Nederlandse staat, die tot 15 januari 2037 loopt en een jaarlijkse rente betaalt van 4% was begin 2022 157,01% waard. Eind 2022 was de koers van deze obligatieEen schuldbekentenis aan toonder voor een bepaald bedrag (nominale waarde) met een van tevoren vastgestelde rentevergoeding en met een terugbetalingconditie van de hoofdsom op een van tevoren vastgesteld tijdstip. Copyright Vladeracken gedaald tot 113,86%, een verlies van 27,5%!!

En de vraag die nu aan het begin van 2023 voorligt, is of deze enorme herwaardering teneinde is gekomen of niet? In het Financieele Dagblad van dit weekeinde vatte een journalist dit dilemma samen onder de titel “Should you fight the FED”? Zowel de ECB als de FED hebben aangegeven, dat zij de rente niet alleen nog verder zullen gaan verhogen, maar daarna de rente ook nog lang hoog verwachten te houden, met name om de optimistische speculaties in de markt de kop in te drukken. Want wat het optimisme van de eerste week van het nieuwe jaar, waarin bijvoorbeeld de AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken steeg met 5,1%, gedreven heeft, aldus de betreffende journalist, is de verwachting van beleggers, dat er aan de cyclus van stijgende rentes snel een einde gaat komen. Beleggers denken dat, omdat er meer en meer signalen te zien zijn, die wijzen op een naderende recessie. En zij redeneren, dat als de economie afglijdt in een recessie, Centrale Banken gedwongen zullen worden om de rente weer te laten zakken. Zij lopen dus vooruit op een scenario, waarvan de Centrale Banken zelf aangeven, dat zij dit scenario niet zullen volgen. En een van de wetmatigheden in beleggersland luidt: “don’t fight the FED!”, precies wat er dus wel lijkt te zijn gebeurd in de achter ons liggende eerste week van 2023.

Dat beleggers er nog niet geheel uit zijn, blijkt overigens wel uit de onderliggende bewegingen. De koersstijging van de EuroStoxx 50Een van oorsprong door de Dow Jones Corporation samengestelde index waarin de 50 grootste Europese beursgenoteerde ondernemingen zijn opgenomen. Copyright Vladeracken Index was zelfs nog hoger met 5,9%, maar in deze index zijn banken en machine- en autobedrijven relatief zwaar vertegenwoordigd. Dat wijst er op, dat de koersstijgingen vooral in de meer conservatieve hoek van het aandelenspectrum liggen (waarbij het aandeel Prosus in de AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken de spreekwoordelijke uitzondering vormt). En dat betekent weer, dat markten minder bang zijn voor een recessie, of dat een recessie hooguit mild van aard zal blijken. Dat wordt ingegeven door de kracht van de arbeidsmarkten in de VS en in Europa en is daarmee niet geheel onbegrijpelijk. Maar arbeidsmarkten zijn notoire achterblijvers als het gaat om de signalering van een naderende recessie en daarmee niet erg betrouwbaar als indicator. Dat de huizenmarkten in Europa en de VS nu in de problemen beginnen te komen is wat dat betreft een slecht teken.

Het vreemde van dit alles is, dat wanneer beleggers uitgaan van een milde recessie, Centrale Banken woord zullen houden met een nauwelijks dalende of mogelijk zelfs verder stijgende rente tot gevolg (en dus opnieuw dalende aandelenkoersen), terwijl wanneer beleggers rekening gaan houden met een zwaardere recessie, bedrijfswinsten zullen inzakken. In het eerste geval is de huidige trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken waarin banken de voorkeur genieten logisch, in het tweede geval zou technologie weer de bovenhand moeten gaan krijgen. Dat markten nu al een keuze lijken te maken is wat ons betreft erg prematuur. Wij houden er helemaal niet van om tegen de FED in te beleggen!

De DAX Index op weekbasis (figuur 1)

Figuur 1 DAX IndexEen gemiddelde van de 30 meest verhandelde en grootste aandelen van de Duitse beurs. Copyright Vladeracken, weekgrafiek

Daarmee komt nu de vraag aan de orde hoe beleggers er feitelijk naar kijken, wat zeggen de grafieken over de keuzes, die beleggers maken en gemaakt hebben? Daartoe beginnen wij in Europa met de DAX IndexEen gemiddelde van de 30 meest verhandelde en grootste aandelen van de Duitse beurs. Copyright Vladeracken. Gedurende de feestdagen werd wereldwijd op vrijwel alle aandelenmarkten een adempauze ingelast, maar afgelopen week draaiden koersen weer vol optimisme omhoog. Zoals in figuur 1 te zien is maakte de DAX IndexEen gemiddelde van de 30 meest verhandelde en grootste aandelen van de Duitse beurs. Copyright Vladeracken een flinke sprong. Van een uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken omhoog is echter geen sprake geweest. Rond 14.710 ligt een flinke weerstandKoersniveau waaronder koersen de neiging hebben om na een stijging te stabiliseren. Copyright Vladeracken, die nu dus in een jaar tijd voor de vierde keer van onder af is benaderd. Een uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken omhoog zou hier goed kunnen, maar nog eens een tik omlaag richting 12.435 is ook nog steeds goed denkbaar. Dit plaatje geeft zeker geen uitsluitsel over de vraag of u nu al moet instappen of niet. In tegendeel, de kans dat er maandag nog een kleine extra stijging in zit, gedurende de dag, maar dat vervolgens de markt toch weer terugzakt is in dit beeld groot.

De AEX Index op dagbasis (figuur 2)

Figuur 2 AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken, daggrafiek

De AEX IndexEen gemiddelde van de 25 meest verhandelde en grootste aandelen van de Amsterdamse beurs. Opties op de AEX Index zijn van het Europese type. Copyright Vladeracken is, getuige de daggrafiek in figuur 2, zelfs enigszins achtergebleven bij de DAX IndexEen gemiddelde van de 30 meest verhandelde en grootste aandelen van de Duitse beurs. Copyright Vladeracken in die zin, dat hier de top uit december nog niet is bereikt, waar de DAX die afstand al wel heeft overbrugd. Er is hier dan ook meer ruimte voor een (kleine) verdere stijging. Tegelijkertijd ogen de indicatoren onder in het beeld al wat overbought. Die geven op de korte termijn niet veel ruimte meer voor een krachtig vervolg van de stijging van afgelopen week. In feite bevestigt de daggrafiek het probleem bij de weekgrafiek van de DAX IndexEen gemiddelde van de 30 meest verhandelde en grootste aandelen van de Duitse beurs. Copyright Vladeracken, het was ontegenzeggelijk een mooie week, maar de te nemen barrière is 735 – 742 en daar zitten we nog onder. Ook deze grafiek zegt daarmee dat beleggers hun keuze nog helemaal niet gemaakt hebben!

De S&P 500 Index op weekbasis (figuur 3)

Figuur 3 S&P 500 Index, weekgrafiek

In de VS is het beeld zelfs nog minder positief. Daar is de rallyEen fikse stijging van het koersniveau die volgt op een daling of op een consolidatie. Copyright Vladeracken in de S&P 500 Index van de afgelopen dagen niet eens goed te zien op de weekgrafiek. In Europa bereikten beurzen in december 2022 hetzelfde punt, dat al in juli als top werd neergezet. Maar in de VS gebeurde dat niet. De top van december was opnieuw lager dan die van juli. En ook nu is die lagere top wederom niet bereikt. Ook de dalende trendlijn, die wij rechtsboven in de figuur getekend hebben, is nog altijd niet gebroken, iets dat in veel Europese beurzen wel het geval is. Nu is het best mogelijk, dat januari 2023 per saldo een positieve maand wordt en dat daarbij deze trendlijn alsnog gebroken gaat worden, maar om op dit punt te stellen, dat u moet instappen omdat u anders de boot dreigt te missen, daar is het veel te vroeg voor. Het enige positieve, dat wij in figuur 3 kunnen ontwaren, is het feit, dat de gehele correctieEen daling van de koersen met van tenminste 10%. Copyright Vladeracken, die in 2022 plaats heeft gevonden, per saldo de steun van 50% retracement (FibonacciIs een Italiaanse wiskundige die een reeks getallen heeft gedefinieerd waarvan het kenmerk is dat de breuk van twee elkaar opvolgende getallen in de limiet gelijk is aan 1,618, ook wel het gouden verhoudingsgetal genoemd. De reeks wordt verkregen door steeds de twee opeenvolgende getallen bij elkaar op te tellen waardoor het volgende getal verkregen wordt. De getallenreeks is als volgt: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, etc. Copyright Vladeracken) heeft bereikt en dat daarmee de correctieEen daling van de koersen met van tenminste 10%. Copyright Vladeracken voldoende diep is geweest om een nieuwe rallyEen fikse stijging van het koersniveau die volgt op een daling of op een consolidatie. Copyright Vladeracken te rechtvaardigen, althans vanuit technisch perspectief. Overigens zitten in de S&P 500 Index meer big-tech ondernemingen, die rentegevoeliger zijn waar het de waardering betreft, dan in de DAX IndexEen gemiddelde van de 30 meest verhandelde en grootste aandelen van de Duitse beurs. Copyright Vladeracken. Dit onderstreept het idee, dat de koersstijgingen momenteel vooral in de hoek van de meer klassieke waarde-aandelen zitten dan aan de kant van de groeiaandelen.

De Nasdaq 100 Index op dagbasis (figuur 4)

Figuur 4 Nasdaq 100 IndexEen index samengesteld uit de 100 naar marktwaarde gemeten grootste, meest verhandelde, nonfinancial aandelen met een notering op de Amerikaanse schermenbeurs. Copyright Vladeracken, daggrafiek

Daarom pakken wij in figuur 4 ook nog de daggrafiek van de Nasdaq 100 IndexEen index samengesteld uit de 100 naar marktwaarde gemeten grootste, meest verhandelde, nonfinancial aandelen met een notering op de Amerikaanse schermenbeurs. Copyright Vladeracken erbij. En inderdaad, hier is het beeld nog zorgelijker. Want hier opende de eerste week van 2023 duidelijk zwakker met alleen afgelopen vrijdag een goede dag, die bovendien zelfs niet de oplopende trendlijn bereikte, die wij in deze grafiek getekend hebben. Wat u hier ziet is niets anders dan een doorbraak omlaag, tot op een steunlijn (10.650) gevolgd door een pullback terug naar de trendlijn die eerder doorbroken werd en die dus nu als weerstandslijn geldt. Het beeld in figuur 4 kan slechts als een adempauze in een neerwaartse trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken gekenschetst worden. Die adempauze is nog niet voorbij, die kan best nog een week langer doorzetten en daarbij zelfs de grens van 11.600 bereiken, maar veel meer ruimte is hier niet.

De Nikkei Dow Jones Index op weekbasis (figuur 5)

En om het beeld compleet te maken hebben wij dit keer ook nog een grafiek opgenomen van de Nikkei Dow Jones Index in Japan. Daar is de situatie nog hopelozer, daar dreigt zelfs een doorbraak omlaag uit een min of meer gelijkbenige driehoek. Dat zou betekenen, dat deze index op het punt staat om een niveau op te zoeken onder de bodemDieptepunt in de koersontwikkeling. Men onderscheidt onder andere de dubbele, de triple, de broadening, de V en de extended bodem. Eén van de manieren om de aanwezigheid van een bodem vast te stellen is de volgende regel: iedere koers welke voorafgegaan wordt door drie hogere en gevolgd wordt door twee hogere slotkoersen, kan beschouwd worden als een bodem. Copyright Vladeracken van begin 2022, en dus vlak bij de top van 2019 op ca 24.175. Hier bestaat geen enkele aanleiding voor beleggers om in te stappen. Hier moet nu gewacht worden op een herstel, dat dan bovendien door de dalende trendlijn heen moet breken, die nu op 28.600 ligt, alvorens van een koopsignaal gesproken kan worden.

Conclusie

Hoe meer klassieke ondernemingen zoals banken in de betreffende index, des te sterker was de start van het nieuwe jaar. Maar van uitbraken omhoog is nergens sprake geweest. Komende week is een positieve start goed denkbaar, maar of januari 2023 per saldo positief gaat sluiten, dat is voor ons nog een open vraag. De koersstijgingen zijn in elk geval niet te zien geweest bij de groeiaandelen en dat pleit ervoor, dat beleggers zich nog op de vlakte houden waar het hun renteverwachtingen betreft. Afgaande op de koersstijgingen van banken denken beleggers kennelijk zelfs aan een normalisering van de rente curve en dus een voorlopig nog stijgende lange rente. En dat wil weer zeggen, dat het technische beeld nog niet duidelijk maakt, dat beleggers daadwerkelijk bezig zijn om tegen de FED in te gaan. Dat sommige indices dan toch flink zijn opgelopen heeft waarschijnlijk meer met lokale uitzonderingen te maken dan met een algehele trendomslag.

De 10-jaars rente in € en $ (figuur 6a en 6b)

Figuur 6a BundDit is een Duitse hypothetische obligatie met een coupon van 6% en een resterende looptijd van 8,5 tot 10,5 jaar. Op de Eurex worden futures op deze obligatie verhandeld en op deze futures zijn turbo’ s verkrijgbaar. Copyright Vladeracken Index en 10 Year Treasury Index, weekgrafiek

Daarmee wordt het rentebeeld extra belangrijk. Staan wij aan de vooravond van een positieve obligatiemarkt, of is er nog meer zuur te verwachten aan deze kant van het beleggingsspectrum? Wij hebben daarom dit keer twee rentegrafieken opgenomen, een weekgrafiek (6a) en een daggrafiek (6b) met in beide grafieken de BundDit is een Duitse hypothetische obligatie met een coupon van 6% en een resterende looptijd van 8,5 tot 10,5 jaar. Op de Eurex worden futures op deze obligatie verhandeld en op deze futures zijn turbo’ s verkrijgbaar. Copyright Vladeracken futureIs een gestandaardiseerd contract voor de aan- of verkoop van de onderliggend waarde. Het verschil met een optieEr zijn twee soorten opties. De Amerikaanse stijl optie kan ten alle tijde tijdens de looptijd worden uitgeoefend. De Europese stijl optie kan alleen op de uitoefendatum worden uitgeoefend. De opties op aandelen genoteerd op de Europese Optiebeurs in Amsterdam zijn van het Amerikaanse type. Opties op indexen genoteerd op de Europese Optiebeurs in Amsterdam zijn van het Europese type. De hoeveelheid waarin de onderliggende waarde wordt genoteerd is in Amsterdam 100 aandelen, 10 troy ounce goud, 5.000 nominaal in obligaties, 10.000 Amerikaanse dollars. Copyright Vladeracken contract ligt hem in het feit dat een future altijd leidt tot uitoefening. Een future vormt derhalve altijd een verplichting terwijl een optieEr zijn twee soorten opties. De Amerikaanse stijl optie kan ten alle tijde tijdens de looptijd worden uitgeoefend. De Europese stijl optie kan alleen op de uitoefendatum worden uitgeoefend. De opties op aandelen genoteerd op de Europese Optiebeurs in Amsterdam zijn van het Amerikaanse type. Opties op indexen genoteerd op de Europese Optiebeurs in Amsterdam zijn van het Europese type. De hoeveelheid waarin de onderliggende waarde wordt genoteerd is in Amsterdam 100 aandelen, 10 troy ounce goud, 5.000 nominaal in obligaties, 10.000 Amerikaanse dollars. Copyright Vladeracken de bezitter het keuze recht geeft i.p.v. een verplichting. Copyright Vladeracken index bovenin en de 10 jaars Treasury index onderin. In beide gevallen gaat het dus om een koersindex van de 10-jaars rente. Uit figuur 6a trekken wij de conclusie dat er van een proces van bodemvorming nog helemaal geen sprake is. De BundDit is een Duitse hypothetische obligatie met een coupon van 6% en een resterende looptijd van 8,5 tot 10,5 jaar. Op de Eurex worden futures op deze obligatie verhandeld en op deze futures zijn turbo’ s verkrijgbaar. Copyright Vladeracken futureIs een gestandaardiseerd contract voor de aan- of verkoop van de onderliggend waarde. Het verschil met een optieEr zijn twee soorten opties. De Amerikaanse stijl optie kan ten alle tijde tijdens de looptijd worden uitgeoefend. De Europese stijl optie kan alleen op de uitoefendatum worden uitgeoefend. De opties op aandelen genoteerd op de Europese Optiebeurs in Amsterdam zijn van het Amerikaanse type. Opties op indexen genoteerd op de Europese Optiebeurs in Amsterdam zijn van het Europese type. De hoeveelheid waarin de onderliggende waarde wordt genoteerd is in Amsterdam 100 aandelen, 10 troy ounce goud, 5.000 nominaal in obligaties, 10.000 Amerikaanse dollars. Copyright Vladeracken contract ligt hem in het feit dat een future altijd leidt tot uitoefening. Een future vormt derhalve altijd een verplichting terwijl een optieEr zijn twee soorten opties. De Amerikaanse stijl optie kan ten alle tijde tijdens de looptijd worden uitgeoefend. De Europese stijl optie kan alleen op de uitoefendatum worden uitgeoefend. De opties op aandelen genoteerd op de Europese Optiebeurs in Amsterdam zijn van het Amerikaanse type. Opties op indexen genoteerd op de Europese Optiebeurs in Amsterdam zijn van het Europese type. De hoeveelheid waarin de onderliggende waarde wordt genoteerd is in Amsterdam 100 aandelen, 10 troy ounce goud, 5.000 nominaal in obligaties, 10.000 Amerikaanse dollars. Copyright Vladeracken de bezitter het keuze recht geeft i.p.v. een verplichting. Copyright Vladeracken bereikte eind december zelfs een nieuwe bodemDieptepunt in de koersontwikkeling. Men onderscheidt onder andere de dubbele, de triple, de broadening, de V en de extended bodem. Eén van de manieren om de aanwezigheid van een bodem vast te stellen is de volgende regel: iedere koers welke voorafgegaan wordt door drie hogere en gevolgd wordt door twee hogere slotkoersen, kan beschouwd worden als een bodem. Copyright Vladeracken en de daling van de Treasury-index is in 2022 zelfs versneld, waardoor nu een tweede scherper dalende trendlijn getekend kan worden. Beide indexen ogen wel erg oversold en er is een herstel aan de gang. Maar voordat er van een nieuwe opgaande beweging mag worden gesproken moet het proces van dalende toppen en dalende bodems gestopt zijn en dat is hier geenszins het geval.

Figuur 6b BundDit is een Duitse hypothetische obligatie met een coupon van 6% en een resterende looptijd van 8,5 tot 10,5 jaar. Op de Eurex worden futures op deze obligatie verhandeld en op deze futures zijn turbo’ s verkrijgbaar. Copyright Vladeracken Index en 10 Year Treasury Index, daggrafiek

De daggrafiek in figuur 6b laat een iets positiever beeld zien. Het nieuwe jaar is goed begonnen met in beide gevallen een oplopende koers. Met name in de onderste grafiek is een herstel, dat uiteindelijk de getekende trendlijn gaat breken erg waarschijnlijk. Ook dit pleit voor nog een relatief mooie week. Maar de volgende dalende trendlijn ligt op 117,5 en dat biedt dus maar weinig ruimte voor een echte koersstijging. Nog sterker, wij achten de kans groot, dat de Amerikaanse 10-jaars Treasury Index oploopt tot ongeveer 117,5% en de BundDit is een Duitse hypothetische obligatie met een coupon van 6% en een resterende looptijd van 8,5 tot 10,5 jaar. Op de Eurex worden futures op deze obligatie verhandeld en op deze futures zijn turbo’ s verkrijgbaar. Copyright Vladeracken futureIs een gestandaardiseerd contract voor de aan- of verkoop van de onderliggend waarde. Het verschil met een optieEr zijn twee soorten opties. De Amerikaanse stijl optie kan ten alle tijde tijdens de looptijd worden uitgeoefend. De Europese stijl optie kan alleen op de uitoefendatum worden uitgeoefend. De opties op aandelen genoteerd op de Europese Optiebeurs in Amsterdam zijn van het Amerikaanse type. Opties op indexen genoteerd op de Europese Optiebeurs in Amsterdam zijn van het Europese type. De hoeveelheid waarin de onderliggende waarde wordt genoteerd is in Amsterdam 100 aandelen, 10 troy ounce goud, 5.000 nominaal in obligaties, 10.000 Amerikaanse dollars. Copyright Vladeracken contract ligt hem in het feit dat een future altijd leidt tot uitoefening. Een future vormt derhalve altijd een verplichting terwijl een optieEr zijn twee soorten opties. De Amerikaanse stijl optie kan ten alle tijde tijdens de looptijd worden uitgeoefend. De Europese stijl optie kan alleen op de uitoefendatum worden uitgeoefend. De opties op aandelen genoteerd op de Europese Optiebeurs in Amsterdam zijn van het Amerikaanse type. Opties op indexen genoteerd op de Europese Optiebeurs in Amsterdam zijn van het Europese type. De hoeveelheid waarin de onderliggende waarde wordt genoteerd is in Amsterdam 100 aandelen, 10 troy ounce goud, 5.000 nominaal in obligaties, 10.000 Amerikaanse dollars. Copyright Vladeracken de bezitter het keuze recht geeft i.p.v. een verplichting. Copyright Vladeracken tot ongeveer 143% (nu resp. 114,2% en 137,5%), maar dat beide indices daarna opnieuw zullen zakken om de bodems van oktober en december te testen. Dit is geen moment om de obligatiebelangen in uw portefeuille weer uit te breiden!

De US$ en de € (figuren 7)

Figuur 7 US$ versus €, weekgrafiek

Wel een significante draai is te zien geweest in de verhouding van de $ ten opzichte van de €. Op 0,92 ligt veel steun en op korte termijn is de daling van de koers van de $ te snel gegaan. Er is dus ruimte voor een kleine adempauze, of, waarschijnlijker, een pas op de plaats. Maar het lange termijn beeld, dat u in figuur 7 ziet, is dat van een belangrijke trendomslag. De $ verkeert in groot gevaar. Fundamenteel gezien, wij hebben dat op dit podium al vaak geschreven, is de $ een zwakke munt. Problemen worden telkens weer gefinancierd door $’s bij te drukken. De verkiezingsuitslag van november 2022 en de zich nu ontwikkelende soap bij de Republikeinen helpt ook niet om de $ sterker te maken en ook de meer protectionistische houding van de huidige President draagt niet bij aan een sterkere $. De zwakte is overigens in eerste aanleg ontstaan, door de scherpere toon van de ECB en de verwachting in de markt, dat de Amerikaanse cyclus van renteverhogingen al haar einde nadert. Dat zorgt ervoor dat het renteverschil tussen de VS en Europa kleiner wordt en maakt de $ minder aantrekkelijk. Maar de $ is volgens veel analisten in fundamentele zin duidelijk overgewaardeerd. En dat kan betekenen, dat de $ in 2023 op weg gaat naar de bodemDieptepunt in de koersontwikkeling. Men onderscheidt onder andere de dubbele, de triple, de broadening, de V en de extended bodem. Eén van de manieren om de aanwezigheid van een bodem vast te stellen is de volgende regel: iedere koers welke voorafgegaan wordt door drie hogere en gevolgd wordt door twee hogere slotkoersen, kan beschouwd worden als een bodem. Copyright Vladeracken uit 2008 / 2009 op 62,4!

Brentolie in US$ per vat (figuur 8)

Figuur 8 Brentolie in US$ per vat, weekgrafiek

De olieprijzen hebben afgelopen weken weinig beweging laten zien, althans als men naar de Brentolie Index kijkt. Want de OPEC Olie Index ziet er duidelijk zwakker uit. Dat heeft natuurlijk alles te maken met het feit, dat in de OPEC Index ook Russische olie is verrekend terwijl Brent alleen een Noordzee-olie index is. Minder vraag naar Russische olie betekent automatisch meer vraag naar onder meer Brentolie. Maar de Brent Index oogt wel alsof er een grote top in de maak is. En als er zich dan toch een recessie wereldwijd gaat voordoen in 2023, dan zal ook hier de uiteindelijke bodemDieptepunt in de koersontwikkeling. Men onderscheidt onder andere de dubbele, de triple, de broadening, de V en de extended bodem. Eén van de manieren om de aanwezigheid van een bodem vast te stellen is de volgende regel: iedere koers welke voorafgegaan wordt door drie hogere en gevolgd wordt door twee hogere slotkoersen, kan beschouwd worden als een bodem. Copyright Vladeracken nog een stuk lager liggen. Onze visie blijft dan ook een koersdoel van US$61 per vat Brentolie ergens in 2023.

Het Goud (figuur 9)

Figuur 9 Goud in US$ per troy ounce, weekgrafiek

Figuur 9 toont de mooiste grafiek van deze editie, die van de koersontwikkeling van een troy ounce goud in $’s bovenin en in € onderin. Veel mooier, dan die in de €-grafiek, zijn krachtige uitbraken niet te krijgen in de technische analyseEen vorm van markt analyse die uitgaat van vraag en aanbod en handelsvolume, waarbij men met behulp charts en formules gebaseerd op marktgegevens probeert vast te stellen in welke fase van haar ontwikkeling de markt zich bevindt. Copyright Vladeracken. Dit is niets meer en niets minder dan een sterk koopsignaal in een lange termijn stijgende trendDe richting van de markt. Een opwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van hogere bodems en hogere toppen. Een neerwaartse trend wordt gekarakteriseerd door een opeenvolging van lagere bodems en lagere toppen. Copyright Vladeracken. In de $-grafiek is de uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken al in 2022 te zien geweest, maar de scherpe beweging in de $ heeft het moment van de uitbraakEen koerssprong, die optreedt als een aandeel een bepaald koerspatroon verlaat of een belangrijke trendlijn doorbreekt. Copyright Vladeracken in de €-grafiek nog even uitgesteld. Dat beiden elkaar nu bevestigen maakt het signaal alleen maar sterker. De weg zal ook hier wel niet in een rechte lijn omhoog lopen, maar voor wie nu nog geen goud in portefeuille heeft, dit is een prima punt om in te stappen.

Beleggen bij Vladeracken

2022 is, zoals wij in de inleiding al zeiden, geen mooi beleggingsjaar geweest. Alle Vladeracken-modellen hebben het jaar met een negatief resultaat afgesloten. De Europa Selector liet daarbij nog het beste resultaat zien met een min van 1,3%, waarbij bedacht moet worden, dat dit resultaat inclusief de kosten voor het beheer voor het eerste kwartaal van 2023 geldt. Positief kan verder ook het obligatierendement genoemd worden, dat pakte bij Today’s Group aanzienlijk minder negatief uit, dan voor de markt als geheel. Dit heeft te maken met het feit, dat wij al langere tijd veel obligatiebeleggingsfondsen in portefeuille aanhouden, die zelf een actief rentebeleid voeren en die daarmee minder gevoelig zijn en zijn gebleken voor de forse rentestijging die zich in 2022 heeft voorgedaan. Daarmee hebben de defensieve en neutrale portefeuilles een beter resultaat laten zien dan de markt als geheel, terwijl de Vladeracken aandelenmodellen een meer marktconform resultaat hebben behaald, waarbij met name de mate van kasmiddelen bepalend is geweest voor de vraag hoe groot de outperformance was. Maar de eerste week van het nieuwe jaar was minder goed dan het gemiddelde resultaat van de markten als geheel. En dat komt, omdat wij nog steeds een verhoudingsgewijs groot saldo liquiditeiten aanhouden en dit saldo in december zelfs nog verder hebben uitgebreid.

Toch zijn wij niet pessimistisch voor 2023 als geheel. Er is nu veel onzekerheid, maar in de loop van dit jaar zal de afkoelende politiek van Centrale Banken haar uitwerking niet gaan missen (en in onze verwachting zelfs enigszins te goed gaan werken met een grotere dan nu verwachte recessie tot gevolg). En dat opent de weg voor een mooie meerjarige bullmarkt, na een fase van correctieEen daling van de koersen met van tenminste 10%. Copyright Vladeracken, die dan bijna anderhalf tot twee jaar geduurd zal hebben. En als men naar alle initiatieven kijkt, die er momenteel op de tekentafel liggen, dan kunnen de economieën van Europa en de VS de komende jaren weer een stabiele groeifase verwachten, die voor aandelenbeleggers in het bijzonder veel positiefs verwachten. Dat de lange rente weer negatief gaat worden, dat zou ons verbazen, maar dat er nog een fase van rentedaling aan zit te komen, dat lijkt ons wel plausibel. Maar hier zal er meer gehandeld moeten gaan worden, want Europa en de VS gaan hoe dan ook naar een andere renteomgeving waarin het gemiddelde niveau hoger zal komen te liggen dan het afgelopen decennium het geval is geweest.

De start van het nieuwe jaar is in elk geval wel voor al onze klanten positief geweest in financiële zin.

Tabel 1 Resultaten Vladeracken-modellen *

* Het gaat hier om het netto behaalde rendementDe uiteindelijke opbrengst van een belegging. Bij aandelen bestaat het uit het dividend vermeerderd of verminderd met het koers-resultaat. Copyright Vladeracken, ná alle kosten. Voor oudere cijfers verwijzen wij u naar onze website.

De volgende uitgave van de Technische BeleggerEen maandblad dat de ontwikkelingen op de wereldwijde effectenmarkten analyseert en becommentarieert uitgaande van de Technische AnalyseEen vorm van markt analyse die uitgaat van vraag en aanbod en handelsvolume, waarbij men met behulp charts en formules gebaseerd op marktgegevens probeert vast te stellen in welke fase van haar ontwikkeling de markt zich bevindt. Copyright Vladeracken. Het wordt uitgegeven door Vladeracken BV en wordt gratis aan haar klanten ter beschikking gesteld. Copyright Vladeracken verschijnt op maandag 6 februari 2023.

Meer informatie over vrijwel alle effectentransacties, welke wij in de portefeuilles van onze cliënten hebben uitgevoerd en andere beleggingsoverwegingen, welke uit onze dagelijkse analyses voortvloeien, treft u aan op onze websites, www.vladeracken.nl & www.todaysgroup.nl.

Blog, Twitter & Linked-In
Op de website www.vladeracken.nl en sinds november 2020 ook op www.todaysgroup.nl kunt u onder “Onze Research” artikelen vinden over de effecten waarin wij al dan niet beleggen evenals een wekelijkse update van onze beleggingsvisie. Wie zich aanmeldt als volger (Twitter) of wie zich in het Linked-In-netwerk opgeeft als contact van G.K. van Dommelen, wordt vervolgens doorlopend van nieuwe publicaties op de hoogte gebracht.

Reeds besproken onderwerpen:

Algemeen

– Onze ESG-politiek

– Hoe spreken de statistieken over 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019 en voor 2020?

– Onze macro-economische- en rentevisie

– De Japanse beurs

– De aandelenbeurzen in de BRIC-landen

Aandelen

– Vastgoed: Corio, Meerdervoort Amaliawolde, Unibail-Rodamco, Wereldhave

– Aandelen: Aalberts, AB Inbev, Alten, Andritz, Aquafil, Arcadis, Atos, Avio, BAM, Bourbon, CGG Veritas, Colruyt, Falck Renewables, Fugro, Hannover RE, Heineken (Holding), Hermès, ING, Koninklijke Olie, MTU Aero Engine, Nokian Renkaat, Novo Nordisk, Oeneo, Philips, Prosegur, Prosegur Cash, Saipem, Samsung, SAP, SBM Offshore, Schneider Electric, Sligro, Talanx, Unilever, Technip, Tenaris, Vallourec, Volkswagen

– Afdekken van aandelenrisico’s m.b.v. calls, puts, short sprinters en short trackers met een hefboomMen laat een gulden meermaals zijn invloed uitoefenen ten opzichte van de standaard investering. Dit kan bijvoorbeeld door in plaats van één aandeel, voor dat zelfde geld meerdere opties op dat aandeel te kopen. Zie voor een formule onder Leverage. Copyright Vladeracken

Overige onderwerpen

– Goud, Palladium, Platina en Zilver, de Amerikaanse Dollar, de Australische Dollar, het Britse £, de Japanse ¥en, de Noorse kroon, de Zwitserse Franc, de BRIC Valuta en een BRIC Valuta noteNaast normaal schuldpapier wordt hiermede ook gedoeld op effecten op grondstoffen of andere onderliggende waarden waarbij in het product een obligatiecompenent is verwerkt. Copyright Vladeracken, de Russische Roebel en Alpha creëren met valutamanagement

– Volatility, handelssytemen, derivaten, ETF’s, Fund Selector, TCO

– TA Indicatoren zoals Woodies CCI, Martingale, de Coppock Indicator en het Hindenburg Omenvan James R. Miekka. Het is een patroon uit de Technische Analyse. Miekka wilde daarmede een market crash voorspellen. Het bestaat uit een combinatie van een aantal indicatoren: 1. Het 52-weeks Voortschrijdend Gemiddelde van de New HighsHet aantal aandelen waarvan de slotkoers hoger is dan alle slotkoersen van het betreffende aandeel in de voorafgaande 12 maanden. Copyright Vladeracken en de New LowsHet aantal aandelen waarvan de slotkoers lager is dan de slotkoersen van datzelfde aandeel in de voorafgaande 12 maanden. Wanneer zich een downturn voordoet in de DJIA en het aantal New Lows is meer dan 400 als de markt weer keert, dan moet men er rekening mee houden, zo heeft Mike Burke vastgesteld, dat men te maken krijgt met een dubbele bodemDieptepunt in de koersontwikkeling. Men onderscheidt onder andere de dubbele, de triple, de broadening, de V en de extended bodem. Eén van de manieren om de aanwezigheid van een bodem vast te stellen is de volgende regel: iedere koers welke voorafgegaan wordt door drie hogere en gevolgd wordt door twee hogere slotkoersen, kan beschouwd worden als een bodem. Copyright Vladeracken waarvan de tweede bodemDieptepunt in de koersontwikkeling. Men onderscheidt onder andere de dubbele, de triple, de broadening, de V en de extended bodem. Eén van de manieren om de aanwezigheid van een bodem vast te stellen is de volgende regel: iedere koers welke voorafgegaan wordt door drie hogere en gevolgd wordt door twee hogere slotkoersen, kan beschouwd worden als een bodem. Copyright Vladeracken lager zal liggen dan de eerste. Blijft het aantal New Lows onder het getal van 400 dan heeft men te maken met een enkelvoudige bodemDieptepunt in de koersontwikkeling. Men onderscheidt onder andere de dubbele, de triple, de broadening, de V en de extended bodem. Eén van de manieren om de aanwezigheid van een bodem vast te stellen is de volgende regel: iedere koers welke voorafgegaan wordt door drie hogere en gevolgd wordt door twee hogere slotkoersen, kan beschouwd worden als een bodem. Copyright Vladeracken. Men hanteert in dit verband vuistregels. Als het aantal New Lows op de NYSE het getal 40 overschrijdt gedurende enkele dagen dan betekent dit dat de markt zich in een daling bevindt. Voor de NasdaqNational Association of Securities Dealers Automated Quotations. De Amerikaanse nationale schermenbeurs. Copyright Vladeracken gaat men uit van een getal van 70. Copyright Vladeracken op de New York Stock Exchange moeten beide groter zijn dan 2,2% van het aantal fondsen verhandeld op de genoemde beurs. Later werden er veranderingen aangebracht in deze regel. Men ging spreken van 2,5% en vooral van 2,8%, maar in het laaatste geval betrof het niet het totaal aantal verhandelde fondsen maar de som van de stijgers en dalers. Hiermede werd ingespeeld op een veel voorkomende kritiek omdat in het totaal aantal verhandelde fondsen zich ook veel fondsen zouden bevinden waarvan slechts sporadisch een koers werd vastgesteld; 2. Het kleinste van deze getallen moet groter zijn dan 75. Deze regel lieten latere analisten vallen, omdat hij eigenljk al besloten ligt in de eerste. Indien er 3200 tot 3300 fondsen in totaal verhandeld worden is 2,2% net iets minder dan 75; 3. Het 10-weeks Voortschrijdend Gemiddelde van de New York Stock Exchange Composite moet stijgend zijn. Miekka heeft calibraties uitgerekend ten behoeve van andere beurzen zodat deze ook kunnen worden gebruikt; 4. De McClellan Oscillator Het verschil tussen een kortere termijn gemiddelde van een koers met dat van een langere termijn gemiddelde van dezelfde koers. Copyright Vladerackenis negatief; 5. De nieuwe 52-weeks New High is niet groter dan 2 maal de nieuwe 52-weeks New Low. Als alle vijf criteria op een en dezelfde dag voldoen aan bovenstaande eisen dan is er sprake van een niet-geconfirmeerd Hindenburg Omen. Er sprake van een geconfirmeerd Hindenburg Omen als zich binnen 36 dagen een tweede Hindenburg Omen voordoet. Er is vastgesteld dat dit patroon sinds 1985 in slechts 24% van de gevallen een crash voorspelde. Wel werd iedere crash voorafgegaan door een Hindenburg Omen. In 41% werd het signaal gevolgd door een “˜panic Sell Off’. In 71% van de gevallen volgde een daling van de beurs met tenminste 5%. In minder dan 5% bleek het signaal niet gevolgd te worden door een negatieve beurs. Copyright Vladeracken

Obligaties

– Eurobonds, Euro TreasuriesSchuldpapier van de Amerikaanse overheid uitgegeven door het Bureau of Public Debt. Men onderscheidt Treasury bills, Treasury notes, Treasury bonds en TIPS. Copyright Vladeracken, staatsobligaties van de “PIGS”-landen, van Italië en van Nederland

– Bedrijfsobligatiefondsen, rentegroeifondsen en trackers zoals Lux-O-Rent, Carmignac Global Bond, First Trust Factor FX Fund, ING Renta Grf, JPM Global Bond Opportunity, Lyxor SGI Double Short Bund, ProShares Ultra Short Treasury en het Robeco Global Dynamic Duration Fund

– Credit Linked Notes, Floored en Reversed Floaters en Inflatielinkers en de HICP Inflatie Index en Steepeners van Aegon, BNG, Deutsche (Post)Bank, Ned. Waterschapsbank, NIBC, Rabobank en RBS en Hybride en variabele renteobligaties van Linde

– High yield en bedrijfsobligaties van Altice, Amaliawolde, Bombardier, Cirsa Gaming, Clondalkin, ConvaTec Healthcare, FCE Bank, FGA Capital, Findus Group, Gazprom, Gazprombank, Heidelberg Zement, ING, Servus, Stork TS, Sunrise en Volkswagen.

– Memory Coupon Notes op Aegon, Arcelor Mittal, Philips & Royal Dutch.

– MKB Obligaties van Air Berlin, Enterprise Holdings, German Pellets, KTG Agrar, Praktiker, Rickmers en TRFI Funding.

– Achtergestelde en/of perpetuele obligaties en effecten van Achmea, Aegon, ASR, Casino Guichard, Credit Agricole, Depfa, Friesland-Campina, Fürstenberg, ING, Rabobank, SNS Reaal, SRLev, Tennet, Tier 1, 2 of 3? en CocoCOntingent COre tier-1 effecten, ook wel COntingent COnvertible genoemd. Achtergestelde obligaties met een vaste rente die niet meetellen bij het kernkapitaal maar die in tijden van nood automatisch omgezet worden in aandelen. Copyright Vladeracken’s

– Range Accrual Notes van de EIB en RBS

– Obligaties in een wereld van stijgende rentes, Lyxor Daily Double Short BundDit is een Duitse hypothetische obligatie met een coupon van 6% en een resterende looptijd van 8,5 tot 10,5 jaar. Op de Eurex worden futures op deze obligatie verhandeld en op deze futures zijn turbo’ s verkrijgbaar. Copyright Vladeracken ETF, ProShares Ultra Short 7 – 10 en 20 years TreasuriesSchuldpapier van de Amerikaanse overheid uitgegeven door het Bureau of Public Debt. Men onderscheidt Treasury bills, Treasury notes, Treasury bonds en TIPS. Copyright Vladeracken ETF

Wet- en regelgeving

– Cliëntclassificatie en Vermogensbeheer, Privacy policy, Total Cost of Ownership, SRI, corporate Governance en Ethiek, ESG en SFDR